Thủy sản là một trong những ngành thực phẩm quan trọng tại Việt Nam, đóng góp lớn vào nền kinh tế và cung cấp nguồn dinh dưỡng thiết yếu cho người dân. Tuy nhiên, để đảm bảo chất lượng và sự an toàn của các sản phẩm thủy sản như cá, tôm, mực, nghêu, sò… việc tuân thủ các quy định an toàn thực phẩm là điều không thể thiếu. Bài viết này sẽ cung cấp thông tin chi tiết về an toàn vệ sinh thủy sản, các tiêu chuẩn thủy sản cần thiết, cũng như những quy định mà doanh nghiệp và người tiêu dùng cần nắm rõ để bảo vệ sức khỏe và nâng cao uy tín sản phẩm.
Tầm quan trọng của an toàn vệ sinh thực phẩm trong ngành thủy sản
Thủy sản là loại thực phẩm dễ bị nhiễm khuẩn, ô nhiễm từ môi trường nước, hóa chất hoặc quy trình chế biến không đảm bảo. Nếu không tuân thủ các tiêu chuẩn an toàn vệ sinh thủy sản, sản phẩm có thể chứa vi khuẩn gây bệnh như Salmonella, Vibrio, hoặc các chất độc hại như kim loại nặng, kháng sinh vượt mức cho phép. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe người tiêu dùng mà còn gây thiệt hại lớn cho doanh nghiệp, từ việc bị thu hồi sản phẩm đến mất lòng tin từ thị trường.
Vì vậy, việc hiểu và áp dụng các quy định an toàn thực phẩm không chỉ là trách nhiệm pháp lý mà còn là yếu tố sống còn để ngành thủy sản phát triển bền vững.
Các quy định an toàn vệ sinh thực phẩm đối với thủy sản tại Việt Nam
Tại Việt Nam, các quy định về an toàn vệ sinh thủy sản được ban hành và giám sát bởi nhiều cơ quan chức năng như Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn, Bộ Y tế, và các tổ chức quốc tế khi xuất khẩu. Dưới đây là những quy định quan trọng mà doanh nghiệp cần biết:
1. Luật An toàn thực phẩm 2010
Luật An toàn thực phẩm số 55/2010/QH12 quy định rõ các yêu cầu về sản xuất, chế biến, bảo quản và phân phối thực phẩm, bao gồm cả thủy sản. Theo đó:
- Các cơ sở sản xuất, kinh doanh thủy sản phải đăng ký và được cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện an toàn thực phẩm.
- Sản phẩm thủy sản phải được kiểm tra, đánh giá trước khi đưa ra thị trường.
2. Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia (QCVN)
Các tiêu chuẩn thủy sản được quy định trong QCVN, ví dụ:
- QCVN 8-2:2011/BYT: Quy định giới hạn tối đa về kim loại nặng (chì, cadmium, thủy ngân) trong thủy sản.
- QCVN 8-3:2012/BYT: Quy định mức độ nhiễm vi sinh vật gây hại trong thực phẩm thủy sản.
Những tiêu chuẩn này đảm bảo sản phẩm không chứa chất gây hại vượt ngưỡng cho phép, bảo vệ sức khỏe người tiêu dùng.
3. Quy định về truy xuất nguồn gốc
Theo Nghị định 69/2018/NĐ-CP, các sản phẩm thủy sản phải có thông tin rõ ràng về nguồn gốc, từ khâu nuôi trồng, đánh bắt đến chế biến. Điều này giúp cơ quan chức năng dễ dàng kiểm tra và xử lý khi xảy ra sự cố về an toàn vệ sinh thủy sản.
4. Quy định về sử dụng hóa chất và kháng sinh
Việc sử dụng hóa chất, thuốc thú y trong nuôi trồng thủy sản bị kiểm soát chặt chẽ. Các chất cấm như Chloramphenicol, Nitrofuran bị nghiêm cấm, và mức dư lượng kháng sinh phải nằm trong giới hạn cho phép theo Thông tư 11/2019/TT-BNNPTNT.
Tiêu chuẩn quốc tế về an toàn vệ sinh thủy sản
Khi xuất khẩu, thủy sản Việt Nam phải đáp ứng các tiêu chuẩn thủy sản khắt khe từ thị trường quốc tế như EU, Mỹ, Nhật Bản:
- HACCP (Hazard Analysis and Critical Control Points): Hệ thống phân tích mối nguy và kiểm soát điểm tới hạn, bắt buộc áp dụng trong chế biến thủy sản để đảm bảo an toàn từ khâu nguyên liệu đến thành phẩm.
- BRC (British Retail Consortium): Tiêu chuẩn an toàn thực phẩm được nhiều nhà nhập khẩu châu Âu yêu cầu.
- GlobalGAP: Chứng nhận về thực hành nông nghiệp tốt, áp dụng cho nuôi trồng thủy sản bền vững.
Việc tuân thủ các tiêu chuẩn này không chỉ giúp doanh nghiệp mở rộng thị trường mà còn nâng cao uy tín thương hiệu.
Vai trò của doanh nghiệp và người tiêu dùng trong đảm bảo an toàn vệ sinh thủy sản
Đối với doanh nghiệp
- Đầu tư cơ sở vật chất: Trang bị kho lạnh, dây chuyền chế biến hiện đại để bảo quản thủy sản đúng tiêu chuẩn.
- Đào tạo nhân viên: Nâng cao nhận thức về an toàn vệ sinh thủy sản trong quá trình sản xuất.
- Kiểm soát chất lượng: Thường xuyên kiểm tra mẫu sản phẩm để phát hiện và loại bỏ nguy cơ nhiễm bẩn.
Đối với người tiêu dùng
- Lựa chọn sản phẩm có nguồn gốc rõ ràng: Ưu tiên mua thủy sản từ các đơn vị uy tín, có chứng nhận an toàn thực phẩm.
- Bảo quản đúng cách: Giữ thủy sản ở nhiệt độ thích hợp (0-4°C) để tránh hư hỏng.
- Kiểm tra trước khi sử dụng: Loại bỏ sản phẩm có mùi lạ, màu sắc bất thường.
An toàn vệ sinh thủy sản không chỉ là yêu cầu pháp lý mà còn là yếu tố quyết định sự phát triển bền vững của ngành thủy sản. Việc nắm rõ các quy định an toàn thực phẩm và áp dụng nghiêm ngặt các tiêu chuẩn thủy sản sẽ giúp doanh nghiệp nâng cao chất lượng sản phẩm, đồng thời bảo vệ sức khỏe người tiêu dùng. Hãy cùng chung tay xây dựng một thị trường thủy sản an toàn, sạch và đáng tin cậy!
Nếu bạn là doanh nghiệp hoặc người tiêu dùng quan tâm đến an toàn vệ sinh thủy sản, hãy cập nhật thông tin thường xuyên và tuân thủ các quy định để đảm bảo lợi ích lâu dài. Liên hệ cơ quan chức năng hoặc các chuyên gia để được tư vấn chi tiết hơn!
Thông tin liên hệ
Văn phòng: 455-455A-457 Hoàng Sa, Phường Võ Thị Sáu, Quận 3, TP.HCM
VPGD Tỉnh Lâm Đồng: Thôn Mỹ Hà, Xã Hoài Đức, Huyện Lâm Hà, Tỉnh Lâm Đồng
VPGD Tỉnh Đắk Nông: Thôn Quảng Tiến, Xã Quảng Sơn, Huyện Đăk Glong, Tỉnh Đăk Nông
Email: hoangluan@quocluat.vn
Điện thoại: 0948 68 2349